होळी कधी असते हे सर्वांनाच कळेल . पण आपण होळी का साजरी करतो हे माहीत आहे का ? होळीचे नाव ऐकताच मनात आनंदाची भावना निर्माण होते. होळी हा रंगांचा सण आहे, ज्यामध्ये लहान मुलांपासून वृद्धांपर्यंत सर्वजण एकत्र येऊन हा दिवस आनंदाने साजरा करतात, म्हणून या सणाला सर्व आनंदाचा सण असेही म्हणतात.
आपल्या भारतासारखा संपूर्ण जगात दुसरा कोणताही देश नाही जिथे लोक कोणताही भेदभाव न करता बंधुभावाने सर्व सणांचा आनंद घेतात.
हा सण हिंदूंचा मुख्य आणि लोकप्रिय सण आहे, परंतु तरीही सर्वत्र सर्व धर्माचे लोक हा सण एकत्र प्रेमाने साजरा करतात, ज्यामुळे हा सण एकमेकांबद्दल स्नेह वाढवतो आणि त्यांना जवळ आणतो.
आपल्या देशात साजरे होणाऱ्या सर्व सणांच्या मागे एक पौराणिक आणि सत्य कथा दडलेली असते. त्याचप्रमाणे होळीत रंग खेळण्यामागे अनेक कथा आहेत. आज या लेखातून आपण जाणून घेणार आहोत की होळी सण का साजरा केला जातो?
होळी म्हणजे काय – What is Holi in Marathi
होळीचा दिवस अतिशय शुभ दिवस आहे. हा सण दरवर्षी वसंत ऋतूमध्ये फागुन महिन्यात म्हणजेच मार्च महिन्यात येतो, जो पौर्णिमेच्या दिवशी साजरा केला जातो आणि हा सर्वात आनंदाचा सण आहे. हा वसंत ऋतूचा सण आहे आणि त्याच्या आगमनानंतर हिवाळा संपतो आणि उन्हाळा सुरू होतो.
यंदा ८ मार्च रोजी देशभरात सर्वत्र होळी खेळली जाणार आहे. भारतातील काही भागात शेतकरी चांगले पीक आल्याच्या आनंदात हा सणही साजरा करतात.
होळीचा हा उत्सव फागुनच्या शेवटच्या दिवशी होलिका दहनाच्या संध्याकाळपासून सुरू होतो आणि दुसऱ्या दिवशी सकाळी सर्वजण एकमेकांना भेटतात, मिठी मारतात आणि एकमेकांना रंग आणि अबीर लावतात. या दरम्यान संपूर्ण निसर्ग आणि वातावरण अतिशय सुंदर आणि रंगीबेरंगी दिसते. हा सण एकता, प्रेम, आनंद, आनंद आणि वाईटावर चांगल्याचा विजय साजरा करण्यासाठी ओळखला जातो.
होळी कोणत्या तारखेला असते? | Holi 2023 Date
भारतात होळी 2023 बुधवार, 8 मार्च रोजी आहे. होळीची तारीख भारतीय दिनदर्शिकेनुसार निश्चित केली जाते आणि ती दरवर्षी बदलते. हा साधारणपणे मार्च महिन्यात साजरा केला जातो.
होळी का साजरी केली जाते? | Why is Holi Celebrated in Marathi?
शेवटी होळीचा सण का साजरा केला जातो? होळीच्या या सणाशी अनेक पौराणिक कथा निगडित आहेत, त्यापैकी प्रल्हाद आणि त्याच्या भक्तीची सर्वात लोकप्रिय कथा आहे. असे मानले जाते की प्राचीन काळी हिरण्यकश्यप नावाचा एक शक्तिशाली असुर होता ज्याला ब्रह्मदेवाने वरदान दिले होते की त्याला कोणत्याही मनुष्याने किंवा कोणत्याही प्राण्याद्वारे, कोणत्याही शस्त्राने किंवा शस्त्राने, घराच्या बाहेर किंवा आतमध्ये मारले जाऊ शकत नाही. ना दिवसा, ना रात्री, ना पृथ्वीवर ना आकाशात.
हेही वाचा- Success Story: बाप हेड कॉन्स्टेबल आणि मुलगा-मुलगी बनली IAS, टीना दाबी यांच्याकडे प्रशिक्षण
अशुरकडे असलेल्या या अफाट शक्तीमुळे तो अहंकारी झाला आणि त्याने स्वतःला देवाऐवजी देव मानले. आपल्या राज्यातील सर्व लोकांवर अत्याचार केले आणि सर्वांना भगवान विष्णूची पूजा करण्यास मनाई केली आणि भगवान विष्णूने मारलेल्या आपल्या धाकट्या भावाच्या मृत्यूचा बदला घ्यायचा असल्याने त्यांची पूजा करण्यास सांगितले.
हिरण्यकशिपूला प्रल्हाद नावाचा मुलगा होता . आशूराचा मुलगा असूनही तो वडिलांचे न ऐकता भगवान विष्णूची पूजा करत असे . हिरण्यकश्यपच्या भीतीमुळे त्याचा पुत्र प्रल्हाद वगळता सर्वांनी त्याला देव मानणे भाग पडले.
ही गोष्ट हिरण्यकश्यपला मान्य नव्हती, त्याने आपल्या मुलाने भगवान विष्णूची भक्ती सोडावी यासाठी खूप प्रयत्न केले, परंतु प्रत्येक वेळी तो अपयशी ठरला. या रागाच्या भरात त्याने आपल्याच मुलाला मारण्याचा निर्णय घेतला.
कोणाच्या स्मरणार्थ होळी पेटवली जाते?
या दिवशी देवाचे भक्त प्रल्हाद यांच्या स्मरणार्थ होळी पेटवली जाते.
2023 मध्ये होळी कधी आहे?
2023 मध्ये होळी 8 मार्च रोजी आहे, जी देशभरात 8 ते 9 मार्च दरम्यान साजरी केली जाईल. ७ मार्चला संध्याकाळी होलिका दहन होणार आहे. त्यानंतर 8 आणि 9 तारखेला देशभरात आणि जगभरात होळीचा सण साजरा केला जाणार आहे.
होलिका दहनाची कथा | The Story of Holika Dahan in Marathi
या घृणास्पद युक्तीसाठी त्याने आपली बहीण होलिकाची मदत घेतली. होलिकालाही भगवान शिवाने आशीर्वाद दिला होता ज्यात तिला एक वस्त्र मिळाले होते. जोपर्यंत ते कापड होलिकेच्या अंगावर आहे, तोपर्यंत कोणीही होलिका जाळू शकत नाही.
हिरण्यकश्यपने एक कट रचला आणि होलिकाला प्रल्हादला तिच्या मांडीवर घेऊन अग्नीत बसण्याची आज्ञा दिली. होलिका अग्नीत जाळू शकत नाही कारण तिला वरदान मिळाले आहे, पण तिचा मुलगा तिला त्या अग्नीत अडकवून जळून राख होईल, जेणेकरून सर्वांना एक धडा मिळेल की जर कोणी तिचे ऐकण्यास नकार दिला तर त्याचे परिणाम भोगावे लागतील. तिच्या मुलाप्रमाणेच.
जेव्हा होलिका प्रल्हादासोबत अग्नीत बसली तेव्हा ती भगवान विष्णूचा जप करत होती. आपल्या भक्तांचे रक्षण करणे हे भगवंताचे सर्वात मोठे कर्तव्य आहे, म्हणून त्यानेही एक कट रचला आणि असे वादळ आले की होलिकेच्या अंगाभोवती गुंडाळलेले कापड उडून गेले आणि अग्नीने न जाळण्याचे वरदान मिळालेली होलिका क्षीण झाली. भस्म आणि इतर भक्त होते.अग्नीदेवाने प्रल्हादाला स्पर्शही केला नाही.
तेव्हापासून आजपर्यंत हिंदू धर्मातील लोक हा दिवस वाईटावर चांगल्याचा विजय म्हणून पाहतात आणि त्या दिवसापासून होळीचा सण सुरू झाला आणि हा दिवस साजरा करण्यासाठी लोक रंग खेळायचे.
होळीच्या एक दिवस आधी, होलिका दहन होते, ज्यामध्ये एखादी व्यक्ती लाकूड, गवत आणि शेणाच्या ढिगाऱ्यात स्वतःचे वाईट जाळून घेते आणि दुसऱ्या दिवसापासून नवीन सुरुवात करण्याचे व्रत घेते.
होळी सणाचा इतिहास | History of Holi festival in Marathi
होळीचे महत्त्व काय? होळी हा सण प्राचीन काळापासून आपल्या सांस्कृतिक आणि पारंपारिक समजुतीमुळे साजरा केला जातो. पुराण, दशकुमार चरित, संस्कृत नाटके, रत्नावली यांसारख्या भारतातील अनेक पवित्र पौराणिक ग्रंथांमध्ये याचा उल्लेख आहे.
होळीच्या या विधीवर, लोक रस्त्यावर, उद्याने, सामुदायिक केंद्रे आणि मंदिरांच्या आसपासच्या भागात होलिका दहन विधीसाठी लाकूड आणि इतर ज्वलनशील पदार्थांचे ढीग बनवू लागतात. अनेकजण घरात स्वच्छताही करतात. यासोबतच गुजिया, मिठाई, मठ्ठी, मालपुआ, चिप्स इत्यादी विविध प्रकारचे पदार्थ बनवले जातात.
होळी हा संपूर्ण भारतातील हिंदूंसाठी एक मोठा सण आहे, जो ख्रिस्ताच्या अनेक शतकांपूर्वीचा आहे . जर आपण आधी होळीबद्दल बोललो तर हा सण विवाहित महिलांनी पौर्णिमेची पूजा करून आपल्या कुटुंबाच्या भल्यासाठी साजरा केला. प्राचीन भारतीय पौराणिक कथेनुसार, हा सण साजरा करण्यामागे अनेक दंतकथा आहेत.
होळी हा हिंदूंचा सांस्कृतिक, धार्मिक आणि पारंपारिक सण आहे. होळी हा शब्द ” होलिका ” वरून आला आहे . होळी हा सण खास भारतीय लोक (आर्यव्रत) साजरे करतात ज्यामागे एक मोठे कारण आहे. एक मोठे कारण म्हणजे हा सण केवळ रंगांचा नसून बंधुभावाचाही आहे.
सणाच्या वेळी जसे आपण सर्व रंग वापरतो, त्याचप्रमाणे बंधुभावाच्या भावनेने जगावे आणि सर्व सण एकमेकांत मिसळून साजरे केले पाहिजेत.
होळी हा असा सण आहे जो देशातील प्रत्येक राज्य मोठ्या थाटामाटात साजरा करतो. वेगवेगळ्या प्रांतात आपापल्या संस्कृतीनुसार तो धार्मिक विधींनी साजरा केला जातो. हा सण जीवनात प्रत्येकाशी एकोप्याने जगण्याची प्रेरणा देतो.
योग्य पद्धतीने होळी कशी साजरी करावी
पूर्वी होळीचे रंग फुलांसारख्या नैसर्गिक वस्तूंपासून बनवले जायचे आणि त्यांना गुलाल असे म्हणतात. तो रंग आमच्या त्वचेसाठी खूप चांगला होता कारण त्यात कोणतेही रसायन मिसळलेले नव्हते. पण आजच्या काळात दुकानांमध्ये रंगांच्या नावाखाली रसायनांपासून बनवलेली पावडर विकली जाते, जी आपल्या सर्वांच्या आरोग्यासाठी, विशेषतः लहान मुलांच्या आरोग्यासाठी हानिकारक आहे.
या रसायनांपासून बनवलेले रंग कमी किमतीत मिळतात आणि प्रत्यक्षात होळीच्या दिवशी जे नैसर्गिक रंग वापरायला हवेत, त्यांची किंमत थोडी जास्त असते, त्यामुळे ते रंग आपल्यासाठी किती घातक आहेत याची जाणीव नसताना लोक कमी किमतीत रंग खरेदी करतात. आहे.
हेही वाचा- होलिका दहन निबंध मराठीत | Holika Dahan Essay Marathi
या खराब रंगामुळे अनेकांनी होळी खेळणे बंद केले आहे, ही अत्यंत खेदाची बाब आहे कारण रसायनांनी बनवलेल्या रंगामुळे लोकांना नंतर अनेक शारीरिक आजारांना सामोरे जावे लागते. हा जुना आणि प्रसिद्ध सण आपण चांगल्या आणि योग्य पद्धतीने साजरा केला पाहिजे. त्यामुळे आज मी तुम्हाला यावेळी होळीच्या दिवशी काय करावे आणि काय करू नये हे सांगणार आहे.
होळीला काय करावे | What to do on Holi?
1. होळीच्या दिवशी सेंद्रिय आणि नैसर्गिक रंग वापरा . फूड डाईसारखे.
2. या दिवशी तुम्ही जे कपडे घालता त्यांनी तुमचे संपूर्ण शरीर झाकले पाहिजे जेणेकरून जेव्हा एखादी व्यक्ती रसायनांनी बनवलेले रंग लावते तेव्हा तुमची त्वचा कपड्यांपासून सुरक्षित राहते.
3. तुमच्या चेहऱ्यावर, शरीरावर आणि केसांना कोणतेही तेल लावा जेणेकरून तुम्ही अंघोळ करताना रंग काढण्याचा प्रयत्न कराल तेव्हा ते सहज निघून जातील.
4. रंग खेळल्यानंतर तुम्हाला काही शारीरिक त्रास होऊ लागल्यास ताबडतोब जवळच्या रुग्णालयात उपचार करा.
5. दम्याच्या रुग्णांनी रंग खेळताना फेस मास्क वापरणे आवश्यक आहे.
6. केस खराब होऊ नयेत म्हणून तुम्ही डोक्यावर टोपी वापरू शकता.
होळीच्या दिवशी काय करू नये
1. केमिकल किंवा सिंथेटिक रंगांपासून बनवलेले रंग अजिबात वापरू नका.
2. कोणत्याही व्यक्तीच्या डोळ्यात, नाकात, तोंडात आणि कानात रंग लावू नका.
3. आपल्या कुटुंब आणि मित्रांसह होळी साजरी करा आणि अनोळखी लोकांपासून दूर रहा.
4. एक्जिमा ग्रस्त लोक रंगांपासून दूर राहण्याचा प्रयत्न करतात.
5. इतर कोणावरही रंगांची सक्ती करू नका आणि प्राण्यांवरही लागू करू नका, जसे हे रंग आपल्यासाठी धोकादायक आहेत, त्याचप्रमाणे ते प्राण्यांसाठीही तितकेच धोकादायक आहेत.
6. स्वस्त चायनीज रंगांपासून दूर राहा कारण ते त्वचेसाठी खूप हानिकारक असतात.
आपल्या शरीरातून रंग कसे काढायचे
तेल वापरण्यापूर्वी तुमच्या संपूर्ण शरीराला मॉइश्चरायझ करणे हा सर्वोत्तम मार्ग आहे जेणेकरून कोणताही रंग आपल्या त्वचेला चिकटणार नाही. याच्या मदतीने आपण ते सहज धुवू शकतो. केसांसाठी तुम्ही तेलही वापरू शकता किंवा डोक्याला टोपी लावू शकता जेणेकरून तुमच्या केसांचा रंग खराब होणार नाही.
फूड डाईसारखे सेंद्रिय रंग शक्यतो वापरा कारण रसायने आपल्या त्वचेला हानी पोहोचवू शकतात. अधिक कोरडे रंग वापरा जेणेकरून ते सहजपणे धूळ जाऊ शकतील.
मराठी होळी शायरी | Marathi Holi Shayari
ते दिवस गेले जेव्हा लोक त्यांच्या प्रियजनांना शुभेच्छा देण्यासाठी पोस्टल सेवा वापरत असत. आता तर इमेल आयडीचा वापर खूप कमी होत आहे. याचे कारण असे की त्यांना खूप पैसे लागतात आणि खूप वेळ लागतो.
आता इंटरनेटच्या या युगात लोक एकमेकांना शुभेच्छा देण्यासाठी तंत्रज्ञानाचा वापर करतात. इंटरनेटवर अशी अनेक ऍप्लिकेशन्स आहेत ( Whatsapp , Facebook, Telegram ) ज्याचा वापर करून ते कोणत्याही सण-उत्सवात एकमेकांना फोटो, मेसेज आणि व्हिडिओ पाठवू शकतात.
त्यांचा वापर करून, आपण एकाच वेळी अनेक लोकांपर्यंत आपल्या भावना पोहोचवू शकतो. यामुळे तुमचा वेळ वाया जाणार नाही आणि पैसेही खर्च होणार नाहीत.
चला तर मग वाचूया. तुम्हाला हे नक्कीच आवडेल अशी आशा आहे.
रंगांचा सण सर्व रंगांनी भरलेला जावो,
तुझा संसार भरभरून आनंदाने भरून जावो,
हीच ईश्वर चरणी प्रार्थना,
होळीच्या शुभेच्छा माझ्या मित्रा!
माझ्या हृदयाची स्थिती सांगणे बंद केले,
मी खोलवर जाणे देखील बंद केले.
अहो हे काय आहे
होळीच्या आधी आंघोळ करणं सोडून दिलंय!!
होळीचा गुलाल
रंगांचा बहार होवो
, गुजऱ्याचा गोडवा
एक गोष्ट खास होवो
, प्रत्येकाच्या हृदयात प्रेम असू दे,
हा आपला सण असो
होळीच्या हार्दिक शुभेच्छा
गुलने गुलशनला गुलफामला निरोप दिला,
आकाशातून ताऱ्यांनी निरोप दिला,
तुम्हाला होळीच्या सणाच्या शुभेच्छा,
आम्ही आमच्या मनापासून हा संदेश दिला आहे.
Happy Holi Wishes in Marathi
मथुरेचा सुगंध, गोकुळाचा हार,
वृंदावनाचा सुगंध, पावसाची सरी!
राधाची आशा, कान्हाची प्रीती,
तुम्हाला होळी सणाच्या हार्दिक शुभेच्छा!!
रंगांची जात नसती तर
नुसती आनंदाची भेट घेऊन आली असती,
हात हलवत राहा!
होळी म्हणजे होळी रंगवूया
हा प्रसंग प्रत्येक वेळी चांदण्यासारखा येवो,
प्रत्येक रंगाचा सुगंध अभिमानाने येवो!
चेहऱ्यावरून हास्य कधीच दूर जाऊ नये,
होळीचा हा सण असाच पाहुणा यावा.
प्रेमाच्या रंगांनी घागरी भरा,
स्नेहाच्या रंगांनी संपूर्ण जग रंगवा!
हा रंग, ना जात, ना बोली,
सर्वांना होळीच्या शुभेच्छा!
तुमचे आयुष्य या रंगांपेक्षा सुंदर होवो
, सदैव सुगंधित राहो हीच माझी प्रार्थना,
ही प्रेमाची होळी कधीही बिघडू नये
माझ्या मित्राला होळीच्या हार्दिक शुभेच्छा
गट तयार करून रस्त्यावर या.
आज सगळ्यांची झोळी भिजवा!
कुणी हसत असेल तर त्याला मिठी मारावी, नाहीतर निघून जा,
होळीच्या शुभेच्छा म्हणा
होळी हे केवळ रंगांचे निमित्त आहे;
हा सण म्हणजे मैत्री आणि प्रेम वाढवण्यासाठी;
चला सर्व तक्रारी दूर करूया आणि एकमेकांना खूप रंग देऊया;
एकत्र होळी साजरी करा.
होळीच्या शुभेच्छा!
प्रेम, आपुलकी, समर्पण, प्रेम,
प्रेम, सद्भावना, चांगले विचार,
या सात रंगांचा वर्षाव,
आज तुमच्या आयुष्यात रंगीबेरंगी वसंत ऋतु घेऊन येवो.
FAQ
Q : होळीचा सण का साजरा केला जातो?
Ans : होळी सण हा काही सामान्य सण नाही. हा एक सण आहे ज्यामध्ये वाईटावर चांगल्याच्या विजयाचा उत्सव साजरा केला जातो. हिंदू देवता विष्णू आणि त्याचा भक्त प्रल्हाद यांच्या सन्मानार्थ हा सण देशभर साजरा केला जातो.
Q : होळीचे महत्त्व काय?
Ans : होळीचे वेगळे महत्त्व आहे. यामध्ये वाईटावर चांगल्याचा विजय पाहायला मिळतो. हे आपल्याला शिकवते की वाईट दिसणे कितीही आनंददायी असले तरी शेवटी चांगलेच जिंकते.
Q : होळीची सुरुवात कशी झाली?
Ans : भारतीय खंडात होळीची सुरुवात फार पूर्वीपासून झाली. सुमारे चौथ्या शतकापासून भारतात होळी साजरी केली जात असल्याचे तज्ञांचे मत आहे.
Q : होलिकाच्या वडिलांचे नाव काय होते?
Ans : होलिकाच्या वडिलांचे नाव कश्यप ऋषी होते.
Q : होलिकाचे दुसरे नाव काय होते?
Ans : होलिकेचे दुसरे नाव हरदोई किंवा हरिद्रोही होते . होलिकाला हरीची गद्दारही म्हटले गेले, म्हणून तिला हरिद्रोही असे नाव पडले.
Q : होळी कोणत्या महिन्यात येते?
Ans : हिंदू दिनदर्शिकेनुसार होळी फाल्गुन महिन्यात येते.
Q : होळीचा अर्थ काय?
Ans : होळी या शब्दाचा अर्थ पवित्रता. मानवी जीवनात शुद्धतेला नेहमीच जास्त महत्त्व दिले पाहिजे.
Q : होळीत काय खाल्ले जाते?
Ans : होळीच्या दिवशी विविध पदार्थ खाल्ले जातात. जसे थंडाई, दही भले, पुरण पोळी, रश्मलाई, बदाम फिरनी, भांग पकोडे इ.
Q : होळीमध्ये रंग का वापरले जातात?
Ans : असे मानले जाते की होळीच्या दिवशी भगवान कृष्ण आपल्या मित्रांसह रंग खेळत असत आणि तेव्हापासून होळीला रंगांचा सण देखील म्हटले जाते.
Q : होलिका च्या आईचे नाव काय होते?
Ans : होलिका च्या आईचे नाव दिती होते.
YOU MIGHT ALSO LIKE
21 thoughts on “Holi Information in Marathi | होळी सणा बद्दल माहिती | Rangpanchmi 2023”