Sant Kabir Information In Marathi संत कबीर हे केवळ हिंदी साहित्यातील महान कवीच नव्हते, तर एक विद्वान विचारवंत आणि समाजसुधारकही होते, त्यांनी आपल्या कल्पकतेने आणि सकारात्मक विचारांनी अनेक साहित्ये लिहिली आणि भारतीय संस्कृतीचे महत्त्व सर्वांना समजावून सांगितले. त्यांच्याविषयी आपण आज संपूर्ण माहिती जाणून घेणार आहोत.
Sant Kabir Information In Marathi
संत कबीर यांचा जन्म
संत कबीर दास यांचा जन्म १३९८ मध्ये झाला. कबीर दास यांच्या जन्माबाबत लोक अनेक गोष्टी सांगतात.
काही लोकांच्या मते, त्यांचा जन्म एका विधवा ब्राह्मणाच्या पोटी झाला होता, ज्याला स्वामी रामानंदजींनी चुकून मुलगी होण्याचे आशीर्वाद दिले होते. एका ब्राह्मणीने ते नवजात अर्भक लहरतरा या तालुक्याच्या जवळ फेकले. तेथून त्याला नीरू नावाच्या विणकराने त्याच्या घरी आणले आणि त्याने त्याची काळजी घेतली. पुढे या मुलाला कबीर म्हटले जाऊ लागले.
काही लोक तो एक मुस्लिम होता असे मानतात. स्वामी रामानंद जी गंगेत स्नान करण्यासाठी पायऱ्या उतरत होते, तेव्हा अचानक त्यांचा पाय कबीरांच्या अंगावर पडला, लगेच त्यांच्या तोंडून राम-राम हा शब्द बाहेर पडला, कबीरांनी त्याच रामाचा दीक्षा-मंत्र म्हणून स्वीकार केला आणि रामानंद जी यांना आपले गुरू म्हणून स्वीकारले.
कबीर दास यांचा जन्म मगहर, काशी येथे झाला. कबीर दास यांनी त्यांच्या एका काव्यात लिहले आहे “पहले दर्शन मगर पायो पुनी काशी बसे आयी” म्हणजे त्यांनी काशीमध्ये राहण्यापूर्वी मगर पाहिले होते आणि मगघर आता वाराणसीजवळ आहे आणि तेथे कबीराची समाधी देखील आहे.
Sant Kabir Information In Marathi
संत कबीरदास शिक्षण
अशिक्षित असूनही कबीरांना ज्ञानाविषयी भरपूर ज्ञान होते. संत आणि ऋषींच्या सहवासात बसून त्यांनी वेदांत, उपनिषद आणि योगाचे पुरेसे ज्ञान प्राप्त केले होते. सुफी फकीरांच्या सहवासात बसून त्यांनी इस्लामची तत्त्वेही जाणून घेतली होती. देशाटनच्या माध्यमातून त्यांनी खूप अनुभव घेतला होता.
Sant Kabir Information In Marathi
कबीरदास हिंदू किंवा मुस्लिम
कबीर दास यांच्या मृत्यूनंतर हिंदू आणि मुस्लिमांनी कबीर दास यांचा मृतदेह मिळाल्याचा दावा केला होता, असे मानले जाते. कबीर दास यांच्या पार्थिवावर आपापल्या चालीरीती आणि परंपरेनुसार अंत्यसंस्कार करण्याची दोघांची इच्छा होती.
हिंदूंनी सांगितले की त्यांना मृतदेह जाळायचा आहे कारण तो हिंदू होता आणि मुस्लिमांनी सांगितले की त्यांना मुस्लिम संस्कारानुसार त्याचे दफन करायचे आहे कारण तो मुस्लिम होता.
परंतु, त्यांनी मृतदेहावरून चादर काढली असता, त्या जागी त्यांना फक्त काही फुले दिसली. त्यांनी एकमेकांना फुले वाटून आपापल्या परंपरा आणि चालीरीतींनुसार अंतिम संस्कार केले.
असेही मानले जाते की जेव्हा ते लढत होते तेव्हा कबीर दासांचा आत्मा त्यांच्याकडे आला आणि म्हणाला, “मी हिंदू किंवा मुस्लिम नाही.
Sant Kabir Information In Marathi
मी दोघं होतो, मी काहीच नव्हतो, मीच सर्वस्व होतो, दोघांमध्ये देव ओळखतो. तिथे ना हिंदू आहे ना मुस्लिम. जो आसक्तीमुक्त आहे त्याच्यासाठी हिंदू आणि मुस्लिम समान आहेत. आच्छादन काढा आणि चमत्कार पहा! ”
काशीमधील कबीर चौरा येथे कबीर दासांचे मंदिर बांधले आहे जे आता संपूर्ण भारतातील तसेच भारताबाहेरील लोकांसाठी एक महान तीर्थस्थान बनले आहे. आणि त्याची एक मशीद मुस्लिमांनी कबरीवर बांधली जी मुस्लिमांसाठी तीर्थक्षेत्र बनली आहे.
Sant Kabir Information In Marathi
संत कबीरदास यांची साहित्यातील देणगी – Kabir Book
कबीरांच्या वाणीचा संग्रह ’बीजक’ Bijak नावाने प्रसिध्द आहे याचेही तिन भाग आहेत रमैनी, सबद आणि सारवी, यात पंजाबी, राजस्थानी, खड़ी बोली, अवधी, परबी, ब्रजभाषा सहित अनेक भाषांची खिचडी आढळुन येते. कबीरांच्या मते मनुष्याजवळ त्याचे आई वडिल, मित्र, असतात म्हणुनच ते परमेश्वराला देखील याच दृष्टीकोनातुन पाहातात आणि म्हणतात ’हरिमोर पिउ, मैं राम की बहुरिया तो कभी कहते हैं, हरि जननी मै बालक तोरा’
Sant Kabir Information In Marathi
संत कबीर यांची कार्य
संत कबीरांनी राम रहीम अशी एकीची भावना लोकांमध्ये जागृत केली. त्यांना हिंदू मुस्लिम एक्याचे प्रतीक समजले जाते. व सर्व समाजाला समजेल अशा भाषेत उपदेश करत ते भारत भर फिरले.
संत कबीर यांनी राम कृष्ण महादेव विठ्ठल तसेच अनेक देवीदेवतावर केलेली पदे अनेक भाषांमध्ये जगभर उपलब्ध आहेत. संत कबीर शांततेची एकतेचे प्रतीक म्हणून संबोधले जाते.
Sant Kabir Information In Marathi
संत कबीर यांचे निधन
इसवी सन १५१८ मध्ये मगहर येथे संत कबीर यांचे निधन झाले. मुस्लिम आणि हिंदू दोघांमध्येही कबीर भक्तांची संख्या समान होती. कबीर यांचे निधन झाल्यावर त्यांच्या अंत्यसंस्कारावरून मतभेद झाले. त्यांच्या मुस्लिम अनुयायांनी त्यांचे अंतिम संस्कार मुस्लिम रितीरिवाजांनुसार केले जावेत अशी मागणी केली, तर त्यांच्या हिंदू अनुयायांनी हिंदू रितीरिवाजांचे पालन करणे पसंत केले.
या दंतकथेचा असा दावा आहे की या मतभेदामुळे त्यांच्या मृतदेहाची चादर उडाली होती आणि त्यांच्या शरीराच्या शेजारी पडलेली फुले हिंदू आणि मुस्लिमांमध्ये समान रीतीने विभागली गेली होती. मुस्लीम आणि हिंदू दोघांनीही विविध प्रकारे अंतिम संस्कार केले. कबीराच्या मृत्यूच्या ठिकाणी त्यांची समाधी उभारण्यात आली आहे.
Author :- Mr. Shankar Kashte
तर मित्रांनो तुम्हाला संत कबीर याच्या विषयी माहिती तुम्हाला आवडली असेल तर तुमच्या मित्रांना शेअर करायला विसरू नका…
वरील माहिती मध्ये काही चुका असतील किंवा काही लिहायचं राहून गेलं असेल तर ते आम्हाला कमेंट द्वारे कळवा आम्ही त्यामध्ये सुधारणा करत राहू.
धन्यवाद….
तर अशा या लेखातून आम्ही तुम्हाला जमेल तेवढी माहिती देण्याचा प्रयत्न केला आहे. तुम्हाला जर आमचे काम आवडले असेल तर कमेंट मध्ये नक्की सांगा. तुम्हाला देखील लेख लिहायला आवडत असतील पण त्यासाठी व्यासपीठ मिळत नसेल तर आम्हाला कळवा.